UYKU ALIŞKANLIĞI
UYKU ALIŞKANLIĞI
19 MAYIS ANAOKULU
PSİKOLOJİK VE DANIŞMANLIK SERVİSİ
ÇOCUKLARDA UYKU ALIŞKANLIĞINI KAZANDIRMA
Sevgili Velilerimiz;
Çocuklarımız ev ortamından sonra okul ortamına adım atarak, yeni bir düzen içine girmiş oldular. Yatma ve uyanma saatleri de bu yeni duruma göre(okul saatine) ayarlanmak zorunda kaldı. Kimi velilerimizle yaptığımız görüşmelerde, sık sık bu düzeni oturtamadıklarını, çocuklarına uyku alışkanlığı kazandırmak konusunda güçlük yaşadıklarını duyuyorum. Bazı çocuklarımızın da yine uykularını alamadıkları için okulda yorgun ve huysuz hallerini gözlemliyoruz. Çocukların okuldaki zamanlarını aktif ve verimli bir biçimde geçirebilmeleri için yaşlarına göre bir uyku geçirmeleri çok önemlidir. Bu konuda size yardımcı olabileceğini düşündüğümüz için, bu haftaki “rehberlik cuma bültenimizi” çocuklarda uyku düzenini oluşturma konusuna ayırdık.
|
Yaşlara göre çocukların uyku ihtiyaçları: |
|
|
3 yaş |
12 saat |
|
4 yaş |
11saat 30 dak |
|
5 yaş |
11 saat |
|
6 yaş |
10 saat 45 dak |
Çocuklarda “uyku düzeninin sağlanmasındaki” temel amaç; çocuğa kendi kendine uykuya dalmasını öğretmek ve onu kendi yatağında uyumaya alıştırmaktır. Anne-babanın görevi, yavaş yavaş iyi uyku alışkanlıklarının temel taşını atarak çocuğa gelişim dönemine uygun bir uyku düzeni kazandırmaya çalışmaktır. Bunun için şu basamakları izleyebilirsiniz:
- Yatağa girmeye hazırlık zamanı: İlk adımda, çocuğun her zaman kendi yatağında ve sükûnetle uykuya geçmesi konusunda gerekli ortam hazırlanmalıdır. Evde televizyon kapatılmalı, çocuğun uyku öncesi temizliğine fırsat verilmelidir (diş fırçalama, pijamalarını giyme…). Bunun yanı sıra bir bardak ılık süt ve ya meyve suyu çocuğa verilebilir. Bu sürecin, çocuğun hoşuna gidecek, ona güven verecek ve kaygılarını giderecek rutin bir zaman dilimi olmasına önem gösterilmelidir.
- Uykuya hazırlık zamanı: Çocuğun kendi yatağına yattıktan sonraki süreçtir. Burada çocuk isterse, anne-baba yanındaki bir koltukta bir süre oturabilir, onunla sohbet ederek ve ya bir-iki hikâye kitabı okuyarak ona eşlik edebilir. Fakat daha sonrasında mutlaka kararlı ve tavizsiz bir şekilde çocuk, kendi başına uyumaya bırakılmalıdır. Bu aşamada anne-baba, çocuğun üstünü örtüp, birer öpücük kondurup kesin bir ifadeyle “iyi geceler, iyi uykular, biz odamıza gidiyoruz, sabaha görüşürüz” diyebilmelilerdir.
- Uyku sırasındaki zaman: Bazen çocuklar kendi yataklarında uyusalar bile, geceleri anne-babayı odasına çağırma ve ya ebeveyn odasına gitme davranışı gösterebiliyorlar. Bu durumlarda eğer sesinde panik, korku gibi acil durum belirtisi yoksa çocuk, tekrar yatağına yatırılmalıdır. Bu, “herkes yatağında yatıyor, sen de kendi yatağında kalmalısın, yatağından çıktığın taktirde, seni tekrar yerine yatıracağım” gibi sözel ifadelerle desteklenebilir.
Bazı Tavsiye ve Hatırlatmalar!!!
Ø Uyku bir bütün olarak değerlendirilmeli, gündüz uykusunun gece uykusunu etkilediği unutulamamalıdır. Bu yüzden, çocuklarınızı mümkün olduğunca okuldan geldikten hemen sonra uyutmamaya gayret edin ki akşam erken bir saate uyuyabilsin..
Ø Çocuğun ebeveynle uyama isteği, bazen onlarla birlikte olma ihtiyacının gün boyunca yeterince karşılanamamış olmasından kaynaklanabilir (özellikle çalışan ailelerde daha sık görülür). Çocuk, yuvadan geldikten sonra niceliksel olarak bire-bir vakit geçirmeniz bu konuda yardımcı olabilir.
Ø Çocuğun kendi odasında yatmak istememesi, bazen çocuğun yalnızken kendilerini “yeterince güvende hissetmemelerinden” kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle, uyku öncesi çocuğun olası tüm kaygılarını gidermeye çalışarak güven ve huzur içinde uykuya geçişin sağlanması, gerekirse tüm ev gezdirilerek korkuya neden olacak bir etkenin olmadığının çocuğa yaşatılması en uygun yoldur.
NOT: Çocuklarını vaktinde yatıramayan ve ya çocuğunu kendi yatağında yatırma konusunda zorluklar yaşayan velilerimizin çocukları için, bir “uyku takip cetveli” hazırladık. Çocuklarının uyku düzenini etkili bir şekilde oluşturmak isteyen velilerimiz, bunun evde takibini yapabilmek için çocuğunun odasına asıp doldurabilirler. Haftanın sonunda gülen yüzlerin fazla olması durumunda çocuğunuzla birlikte daha önce karar vermiş olduğunuz bir ödülü ona kazandırabilirsiniz.
*Kaynakça: Yavuzer, H, 2003, Çocuğunuzu Tanımak ve Anlamak, Remzi yayınevi, İstanbul
